Kalite kontrolü (İngilizce: quality control), Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.
Kalite kontrolü şu anlayışın üzerine dayanır: Üretilen ürünün özellikleri onu üreten sistemin (işlemlerin) bir fonksiyonudur; başka bir ifadeyle, sistemle ürün arasında bir “sebep- sonuç” ilişkisi vardır. Eğer tüm sistem değişkenleri ve sistem girdileri kontrol altına alınabilirse, ürünün özellikleri de kontrol altına alınmış olur.
Kalite kontrolünden beklenen yararlar şöyledir:
- Üretimde kalitesizliği engellemek
- En az maliyetler hızlı ve etkili bir kalite muayene sistemi oluşturmak
- Ürünlerdeki beklenenin dışındaki değişmelerin önceden tespit edilip hatalı parça sayısını azaltmak
- İşçi ve makine kayıp zamanlarını azaltıp üretimi artırmaktır.